Kerk

De oorspronkelijke kerk is gebouwd in 1926 naar een ontwerp van architect J. Jonge uit Rotterdam. In eerste instantie werd het gebruikt door de Gereformeerde kerk. In 1953 ging de kerk over naar de vrijgemaakten en werd het een gereformeerde kerk Vrijgemaakt. De Gereformeerden bouwden toen elders in Harlingen een kerk. Van 1991 -1996 is de kerk uitgebreid met een vergaderruimte, en een entree. Ook is de kerkzaal vernieuwd. De kerk is op donderdag 23 december 2004 door brand verwoest. Het oude gedeelte ging daarbij verloren maar het nieuwe gedeelte uit de beginjaren negentig kon behouden blijven. De kerk is in 2006 herbouwd naar een ontwerp van architect Kouwen uit Tolbert. Vanaf dat moment kreeg de kerk de naam De Haven. Op zaterdag 16 december 2006 is de kerk weer in gebruik genomen. In 2008 gingen de gemeenten van de Christelijke Gereformeerden en de Gereformeerde kerk vrijgemaakt samen en sindsdien heet zij Christelijke Gereformeerde kerk Vrijgemaakt, met als kerkgebouw De Haven. De Chr. Gereformeerde Ichthuskerk werd verkocht. De klok van die kerk is overgebracht naar De Haven.

Orgel

Opzet van het historisch overzicht

De bouwgeschiedenis van het orgel kent veel momenten. Veel verschillende kerken en plaatsen spelen een rol in het verhaal. Het gevaar dreigt, dat die complicaties de helderheid van het verhaal afbreuk doen. Gekozen is daarom voor een splitsing in twee verhalen. Eerst de geschiedenis van het orgel zoals het nu aangeboden is. Een verhaal vanaf 1953 tot heden. Daarna de historische achtergrond van het oudste deel van het orgel, het hoofdwerkfront.

1953 tot heden, Reil + Van Vulpen

Het nu geplaatste orgel werd in eerste instantie in 1953 gebouwd door J. Reil te Heerde voor de Christelijke Gereformeerde Barnabaskerk te Apeldoorn. Het was een orgel met Hoofdwerk, Rugwerk en vrij pedaal.

Een bijzonder element van dit orgel was de Hoofdwerkkas; deze dateerde uit 1794 en was het werk van de Amsterdamse orgelmaker Johannes Stephanus Strumphler. Deze orgelkas was in 1949 door J. Reil ingenomen uit de Gereformeerde Noorderkerk te Drachten, waar toen een groot (vrijwel) nieuw orgel werd gebouwd. Over de historische achtergrond van deze orgelkas gaat hieronder het tweede verhaal. De kas van het Rugwerk werd in 1953 wat ontwerp betreft aangepast aan de oude Hoofdwerkkas. Er is regelmatig aan het Reil-orgel verbouwd en veranderd. Steeds gebeurde dit door de orgelmakers Reil. Achtereenvolgens:

1963

- pedaaltorens toegevoegd aan het front, met velden om de   pedaaltorens met de hoofdwerkkas te verbinden. - nieuwe windladen voor het pedaal. - uitbreiding pedaaldispositie met twee stemmen, (Gedekt 8' en   Koraalbas 4'). - nieuwe frontpijpen aangebracht (frontpijpen van 1953 waren van   zink).

1982

- onderkassen pedaaltorens gewijzigd. - nieuwe speelmechanieken. - registermechanieken gewijzigd. - Trompet 8' vernieuwd. - Dulciaan 8' opnieuw geïntoneerd.

In deze vorm is het orgel door de orgelmakers Gebr. Van Vulpen ingekocht, toen de Chr. Geref. Barnabaskerk te Apeldoorn een Van Vulpen-orgel uit de Pauluskerk te Den Haag aankocht, dat daar door sluiting van de kerk te koop was aangeboden. De orgelmakers Van Vulpen hebben toen besloten het orgel te herbouwen in een meer compacte vorm, en de klank geheel opnieuw op te zetten.

Dit betekende:

- verwijdering van de pedaaltorens en verbindende velden van 1963 ter    wille van betere verhoudingen tussen Hoofdwerk en Rugwerk. - een verbreding van het oude Hoofdwerkfront met gedeelde velden    aan de buitenzijden, waardoor de kas ook meer breedte kreeg. - het maken van een nieuwe windlade voor Hoofdwerk en Pedaal    gecombineerd, waarbij het Pedaal twee registers kreeg als    transmissies uit het Hoofdwerk (Bourdon 16' en Prestant 8') en één    zelfstandige stem (Fagot 16'). - restauratie van de windlade van het Rugwerk. - aanpassing van de maatvoering en uitvoering van de klaviatuur. - nieuwe mechanieken voor Hoofdwerk en Pedaal. - nieuwe windvoorziening, bestaande uit windmachine en 1 spaanbalg. - nieuwe windkanalen. - nieuwe frontpijpen volgens plaatsingsschema van Strumphler. - nieuwe pijpen voor de prestantregister-families op Hoofdwerk en   Rugwerk. - vanzelfsprekend ook een geheel nieuwe intonatie voor het totale    orgel, afgestemd op de ruimte van de nieuwe bestemming.

Het tweede verhaal: de herkomst van de orgelkas van Strumphler

De Gereformeerde Noorderkerk te Drachten kocht in 1884 een tweedehands oud orgel. Verkoper was de R.K. Sint-Nicolaasparochie te Purmerend. Het orgel was in 1794 gebouwd door Johannes Stephanus Strumphler uit Amsterdam, een orgelmaker die in Westfalen geboren was. Hij was een zeer actief orgelmaker. Naast kerkorgels bouwde hij ook veel huisorgels, de zogenaamde 'kabinetorgels'. Zijn grootste en meest bekende werk was het orgel dat hij in 1796 opleverde in de Hersteld Evangelisch-Lutherse Kerk te Amsterdam, dat grote bekendheid kreeg door het organistschap van Jan Zwart.

Hoofdwerk, C - f'''				Rugwerk, C - f'''
	Bourdon Prestant Holpijp Octaaf Spitsfluit Quint Octaaf Cornet D Mixtuur Trompet	16' 8' 8' 4' 4' 3' 2' 4 st. 4-5 st. 8'			Roerfluit Prestant Fluit Fluit Sexquialter Dulciaan	8' 4' 4' 2' 2 st. 8'

Pedaal, C - d'				Werktuigelijke registers
	Bourdon transm. Prestant transm. Fagot	16' 8' 16'			Manuaalkoppel 2 pedaalkoppels tremulant calcant (=schakelaar motor en licht) Toonhoogte: 440 Hz. op a¹ Temperatuur: volgens Young Winddruk: 69 mm.